نگاه نامتعارف گیلان به ورزش های آبی و ساحلی / رتبه صفر آستارا در این حوزه

در این میان، استان های شمالی که در حاشیه دریای کاسپین (خزر) واقع شده‌اند به دلایلی همانند طبیعت بی نظیر جنگلی، کوهستانی و جلگه‌ای در سطح ملی و جهانی شناخته شده می باشند.

آنچه را که دست اندرکاران مدیریت شهرهای ساحلی جهان با ارائه طرح ها و ایده های مختلف به دنبال آن هستند، بسترسازی و ایجاد زیرساخت های متناسب با هدف استفاده بهینه از سواحل در راستای جذب گردشگر و توسعه صنعت توریسم می باشد.

در عرصه جهانی برای گردشگری اشکال مختلفی تعریف شده است که در زیرمجموعه های آن گردشگری مذهبی، تفریحی، نظامی و فضایی، سیاسی، بازرگانی، طبیعت گردی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و علمی، درمانی و ورزشی قرار دارد.

آنچه را که امروز جای خالی آن در سواحل شمال کشور بیش از همه اشکال گردشگری محسوس است “توریسم ورزشی” و یا همان “گردشگری ورزشی” است.

توریسم ورزشی، نوع سفری است که به دلایل غیرتجاری به صورت رسمی و غیررسمی و بر پایه تفریح و تماشای یک و یا چند رشته ورزشی و تشویق ورزشکاران حاضر در یک رویداد به صورت کوتاه مدت تعریف شده که در داخل یا خارج از کشورها صورت می‌گیرد.

در همین راستا در برخی از استان های شمالی، اقداماتی انجام شده است ولی آنچنان که باید و شاید نتوانستیم این مسیر را به درآمدزایی و اشتغال پایدار ساحل نشینان هدایت کنیم.

در استان گیلان شهرهای ساحلی بسیاری از چابکسر تا بندر مرزی آستارا واقع شده‌اند و هر کدام دارای ویژگی ها و پتانسیل های بالقوه و قهرمانان ورزشی سرشناسی هستند که باید بگوئیم علاوه بر منطقه آزاد انزلی که دارای زیرساخت هایی در برخی از رشته ها می باشد، اندک امکاناتی در تعداد معدودی از شهرها ایجاد شده است که به هیچ عنوان کافی نیست.

با این مقدمه باید بگوییم که وجود سواحل دریای کاسپین در استان گیلان می تواند نقش بسیار متفاوتی را در جذب توریسم ورزشی با توسعه ورزش های آبی با هدف رونق اقتصاد و اشتغال زایی ایفا کند.

موقعیت ژئوپلیتیکی و استراتژیکی بندر مرزی آستارا در غرب استان گیلان، به عنوان دروازه ورودی استان‌های شمال غرب و غرب کشور به نوار ساحلی دریای کاسپین و هم مرز بودن این شهرستان با کشور جمهوری آذربایجان، مبین شرایط بسیار ویژه و منحصر به فرد است و می‌توان با ایجاد زیرساخت های مناسب علاوه بر تقویت ورزش های آبی شرایط بی بدیلی را در جذب گردشگر به این منطقه ایجاد کرد.

نوار ساحلی آستارا مستعد برای تقویت توریسم ورزشی

سیدمهدی دانشیار، کارشناس جغرافیای سیاسی و پژوهشگر و نویسنده گیلانی، در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: در دنیای امروز، صنعت توریسم و رویه های آن و حتی شکل درآمدزایی آن نیز تغییر یافته است ولی ما به همان رویه های سنتی خود در استان گیلان و شهرستان مرزی بندر آستارا پایبند هستیم.

وی با بیان اینکه باید نگاه ها را در این شهرستان به شکل و رویه های دیگر تغییر دهیم تا به دنبال درآمد پایدار و جذب گردشگران‌ متفاوت باشیم، ادامه داد: آب و هوا و نوع اقلیم سواحل و تأثیر آن بر فعالیت های ورزشی آبی در این استان، پارامترهای مهمی هستند که به طرق مختلف با یکدیگر در ارتباط بوده و دارای اهمیت هستند.

وی با اشاره به اینکه از چند سال گذشته سواحل شهرستان آستارا از قره سو تا رودخانه مرزی آستاراچای که حد مرزی کشور با جمهوری آذربایجان هست مورد مطالعه قرار گرفته است، افزود: این مناطق برای راه اندازی ورزش های آبی و ساحلی از قبیل شنا، فوتبال ساحلی، والیبال ساحلی، جت اسکی، قایقرانی و سایر ورزش های متعارف بسیار مستعد است و می توان اقدامات مثمرثمری را در این زمینه داشته باشیم.

دانشیار با اشاره به برخی آمارهای بین المللی، تصریح کرد: در سال ۲۰۰۴ بیش از ۷۰ میلیون نفر در جهان، صرفاً به منظور شرکت در مسابقات ورزشی، به ویژه تماشای مسابقات سفرهایی را به اقصی نقاط جهان داشته اند، که رقمی قابل توجه است.

وی با تأکید بر اینکه مسابقات فوتبال در سطوح مختلف، سهم بزرگی در جذب گردشگران ورزشی دارند، توضیح داد: هدف گردشگری ورزشی بحثی استراتژیک است که توانایی جذب ده ها میلیون نفر گردشگر به سوی رقابت های المپیکی و جهانی را دارد.

این محقق در ادامه با اشاره به اینکه گردشگری که بر پایه منابعی همانند دریا، رود، خورشید و ماسه و در مجموع تحت عنوان “ساحلی” استوار می باشد، جذابیت خود را دارد، افزود: قایقرانی، شنا، اسکی روی آب، فوتبال، والیبال، هندبال، ورزش های رزمی، کشتی، ورزش های بومی و محلی یا ساحلی هستند و یا دارای شاخه های ساحلی هستند که در صورت سرمایه گذاری در آن به گردشگری ورزشی پایدار در نوار ساحلی شهرستان کمک می کنند.

وی به تنها دغدغه موجود در توسعه این حوزه اشاره کرد و گفت: در بین پژوهشگران اختلاف بسیاری در مطالعه آن وجود دارد که باید به گونه ای در این حوزه ورود شود که یکپارچگی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و یا زیست محیطی مقصد گردشگری در دراز مدت به خطر نیافتد.

دانشیار در بخش دیگر سخنان خود به برنامه پنج ساله چهارم کشور اشاره کرد که به صراحت در آن قید شده بود دست اندرکاران امر باید طوری برنامه ریزی کنند که سالانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر گردشگر جذب کشور شود، یادآور شد: با فاکتور گرفتن شرایط تشدید تحریم ها بر علیه کشور و کرونایی دو سال اخیر جهان و وارد شدن آسیب جدید به همه حوزه ها، باید به آمار و ارقام دو دهه نخست قرن جدید میلادی بپردازیم تا ببینیم این هدف تا چه اندازه محقق شده است.

وی در پایان با اشاره به سوابق تاریخی آستارا در حوزه ورزش، افزود: با نگاه اجمالی به تصاویر، اسناد و مدارک تاریخی بر جای مانده از گذشتگان آستارا، باید عنوان شود که بسیاری از ورزش ها در گذشته به شکل سنتی در سواحل شهرستان انجام می شد که برگزاری نخستین مسابقه رسمی کشتی آزاد در ۱۷ شهریور ۱۳۴۰ و سایر مسابقات قهرمانی شهرستان، نمونه بارز آن است که متأسفانه پس از گذشته چند دهه به باد فراموشی سپرده شده است.

وی با تأکید بر اینکه “آستارا” دارای موقعیت اکوتوریستی مناسب برای ایجاد زیرساخت های ورزش های آبی و ساحلی در سواحل کاسپین و تالاب استیل است، افزود: پرداختن به ورزش های شنا، قایقرانی و سایر رشته ها که به شکل متداول از گذشته تاکنون در این شهرستان رایج بوده، سبب شده است تا تدوین برنامه کوتاه مدت و بلندمدت توسط کارشناسان ورزش و جوانان و تخصصی کردن این رشته ها و آموزش، رشته هایی همانند شنای آب های آزاد، کانوپولو، کایاک، تورینگ، دراگون بوت و دیگر رشته ها را تقویت و ترویج دهیم.

الزام اختصاص زمین برای ایجاد ورزش های ساحلی در آستارا

وحید خاصی پور، رئیس اداره ورزش و جوانان بندر مرزی آستارا در گفت و گو با ایسنا، خاطرنشان کرد: شهرستان مرزی بندر آستارا ۱۸ و نیم کیلومتر مرز دریایی کشور با چهار کشور حاشیه دریای کاسپین دارد که ظرفیتی بسیار ایده آل برای سرمایه گذاری در ورزش های آبی و توسعه توریسم ورزشی است.

وی با بیان اینکه در نوار ساحلی شهرستان، امکانات حداقلی در طرح های سلامت دریا از قبیل سفیر امید، صدف و لوندویل ایجاد شده است، افزود: این امکانات دایمی نمی باشد و فقط در فصول تابستان قابل استفاده است.

وی با تأکید بر اینکه اداره ورزش و جوانان آستارا فاقد زمین در نوار ساحلی شهرستان است، تصریح کرد: در صورت اختصاص زمین و ایجاد زیرساخت های مناسب می توان در رشته هایی از قبیل والیبال ساحلی، فوتبال ساحلی، هندبال ساحلی و سایر رشته ها سرمایه گذاری کرد.

خاصی پور با اشاره به اینکه طرح های سلامت سفیر و لوندویل در گذشته میزبان مسابقات بوکس و کیوکوشین کاراته بین المللی ساحلی ایران و آذربایجان، هندبال ساحلی قهرمانی کشور، فوتسال ساحلی جام محلات آستارا و ورزش های بومی و محلی بوده است، توضیح داد: با اختصاص زمین مناسب در نوار ساحلی می توان کمپ دایمی را در این رشته ایجاد کرد که برای برگزاری اردوها و مسابقات مختلف داخلی و بین المللی از این ظرفیت بهره مند شد.